Dogal gazi kesilen Avrupa'da kömür tüketimi artiyor

Rusya'n?n do?al gaz arz?n? kesmeye ba?lamas?yla gaz tüketimlerini dü?ürmeyi planlayan Avrupa Birli?i (AB) ülkelerinde kömür tüketiminin bu y?l yüzde 7 artmas? bekleniyor.

BRÜKSEL (AA) - AB'nin Rusya-Ukrayna sava?? sonras?nda uygulamaya ba?lad??? yapt?r?mlar?n önemli k?sm? Rus enerji sektörünü hedef ald?.

Bu kapsamda, Rusya'dan Avrupa'ya deniz yoluyla petrol ithalat? yasa??n?n y?l sonuna kadar devreye girmesi planlan?yor. Öte yandan yapt?r?mlar, Rusya'dan kömür ve di?er kat? fosil yak?tlar?n sat?n al?nmas?n? da kaps?yor. AB'nin kömür yapt?r?m?n?n 10 A?ustos'ta yürürlü?e girmesi bekleniyor.

Kömür ithalat?n?n büyük ço?unlu?unu Rusya'dan gerçekle?tiren AB ülkeleri, yasa??n ba?lamas? öncesinde gerekli önlemleri almaya çal???yor.

Avrupa ?statistik Ofisi'nin son aç?klanan verilerine göre, AB'nin ta? kömürü ithalat?n?n yüzde 55,6's? Rusya'dan yap?l?yor. Rusya'y? yüzde 17,2 ile ABD ve yüzde 15,3 ile Avustralya takip ediyor. Kolombiya, Güney Afrika, Endonezya ve Kanada ise di?er önemli tedarikçiler aras?nda yer al?yor.

Elektrik ve ?s?nmada kullan?lan termal kömürde AB'nin Rusya'dan yapt??? ithalat yüzde 70 seviyesinde bulunuyor. Demir ve çelik üretiminde kullan?lan metalurjik kömürde de AB'nin Rusya'dan ithalat? yüzde 30 olarak hesaplan?yor.

Özellikle Avrupa'n?n ba?at ekonomisi Almanya ile Polonya'n?n Rus termal kömürüne ba??ml?l?klar?n?n yüksek olmas? dikkat çekiyor.

Almanya'n?n Rusya'dan termal ve metalurjik kömür ithalat? 14,3 milyon ton, Polonya'n?n ise 9,5 milyon ton olarak biliniyor. Almanya, termal kömür ithalat?n?n yüzde 67'sini, Polonya ise yüzde 80,7'sini Rusya'dan gerçekle?tiriyor.

Kömürden elektrik üretimi art?yor

AB, iklim de?i?ikli?iyle mücadele hedefleri kapsam?nda son y?llarda kömürden elektrik üretimini k?smaya çal??sa da geçen y?l salg?n sonras? talepte ya?anan art?? ve gaz yerine kömürün daha fazla kullan?lmas?yla kömürden elektrik üretimi yükseli?e geçti.

Avrupa Elektrik Görünümü raporuna göre, kömürün AB'nin geçen y?lki elektrik üretimindeki pay? yüzde 15'e t?rmand?. Söz konusu oran?n bu y?l daha da artmas? bekleniyor.

Rusya'n?n Avrupa'ya do?al gaz sevkiyat?nda kesintiye gitmesi, pek çok AB üyesi ülkenin elektrik üretimi için do?al gaz yerine daha fazla kömür kullan?lmas?na yol aç?yor.

Uluslararas? Enerji Ajans? verilerine göre, geçen y?l yüzde 6 artan küresel kömür tüketimi bu y?l yüzde 0,7 yükselerek 8 milyar tonu bulacak. Böylece dünyan?n kömür tüketimi son 10 y?l?n en yüksek seviyelerine ula?acak.

AB ülkelerinin kömür tüketiminin ise bu y?l yüzde 7 art?? göstermesi öngörülüyor.

AB'de kömür tüketimindeki art??, sava??n ard?ndan arz s?k?nt?s? ya?anan gaz?n yerine kömürün giderek daha fazla kullan?lmas?ndan ve elektrik üretiminde talep art???ndan kaynaklan?yor. K?? aylar?nda olas? bir enerji krizine haz?rl?k yapan Avrupa ülkeleri kömüre daha fazla yöneliyor.

Ülkedeki tüm kömür santrallerini 2030'a kadar kapatmay? planlayan Almanya'n?n Ekonomi ve ?klimi Koruma Bakan? Robert Habeck haziranda yapt??? aç?klamada, gelecek dönemde kömür santrallerinin daha fazla kullan?lmas? gerekece?ini duyurmu?tu.

Rusya'n?n Kuzey Ak?m'dan gaz ak???n? yüzde 20 seviyesine kadar dü?ürmesiyle harekete geçen Almanya, k??a haz?rl?k için toplam 21 kömür santralini yeniden açmaya veya kapatmas? planlananlar?n faaliyetini uzatmaya karar verdi. Bu çerçevede ülke, bu ay?n ba??nda Mehrum Kömür Santrali'ni faaliyete geçirdi.

Avusturya hükümeti de olas? bir enerji krizini önlemek için at?l durumda bulunan bir kömür santralini yeniden kullan?ma açaca??n? aç?klad?.

Hollanda'da kömür santrallerinin en fazla yüzde 35 kapasitede çal??mas?n? gerektiren yasalar?n? 2024'e kadar kald?rd?.

Fransa ve ?talya da eski termik santrallerini açma plan ve haz?rl?klar? yap?yor.

Bununla birlikte, kömüre talebin artmas? bu ürünün fiyatlar?n? da t?rmand?r?yor.

Geçen y?l bu dönemde 110 avro civar?nda seyreden kömürün ton fiyat? bugün itibar?yla yakla??k 350 avro seviyesinde i?lem görüyor. Kömür fiyatlar? 2020 y?l?n?n ayn? döneminde ise 40 avro seviyesinde bulunuyordu.

Kömür fiyatlar? geçen y?la oranla 2 kattan fazla, 2 y?l öncesine göre ise 8 kat art?? gösterdi.

Muhabir: Ata Ufuk ?eker