ANKARA (AA) - Sağlık Bakanlığınca 13 Mart Dünya Böbrek Günü dolayısıyla yapılan açıklamaya göre, böbrek hastalıkları, dünya genelinde milyonlarca insanı doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyen, çoğunlukla da sinsi şekilde ilerleyen ciddi sağlık sorunları arasında yer alıyor.
Küresel ölüm nedenleri arasında 7. sırada yer alan böbrek rahatsızlıklarının, gerekli önlemler alınmadığı takdirde ilerleyen yıllarda 5. sıraya çıkabileceği belirtiliyor.
Uluslararası Nefroloji Topluluğu tarafından yapılan çalışmalara göre, dünya genelinde yaklaşık 850 milyon insan böbrek hastalığından etkileniyor ve her yıl 11 milyon kişi bu hastalık nedeniyle hayatını kaybediyor. Yüksek gelir düzeyine sahip ülkelerin yıllık sağlık bütçelerinin neredeyse yüzde 3'ü diyaliz ve böbrek nakli maliyetlerine ayrılıyor.
2025 yılı teması "Böbreklerine İyi Bak"Türkiye'de Türk Nefroloji Derneği tarafından yapılan çalışmaya göre, her 6-7 erişkinden birinde çeşitli evrelerde kronik böbrek hastalığı (KBH) bulunuyor.
Türkiye İstatistik Kurumunun 2023 yılı ölüm ve nedenlerine ilişkin istatistiklerine göre, Türkiye'deki ölümlerin yüzde 3,1'i böbrek yetmezliğinden kaynaklanıyor.
2025 Yılı Dünya Böbrek Günü'nün teması ise "Böbreklerine İyi Bak. Böbrek Sağlığını Korumak, Geleceğini Korumaktır" olarak belirlendi.
Böbrek hastalıklarının dağılımı ülkeden ülkeye, yaşa ve cinsiyete göre değişiklik gösterse de diyabet ve hipertansiyon, kronik böbrek hastalığının en yaygın nedenleri arasında yer alıyor.
Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi verileri, hipertansiyon, diyabet ve kalp hastalıkları olan bireylerde böbrek hastalığı riskinin normal popülasyona göre çok daha yüksek olduğunu gösteriyor.
Böbrek hastalıklarının ilerlemesini durdurmada ve yeni hastalık oluşumunu engellemede erken teşhis, düzenli takip ve etkili tedavi büyük önem taşıyor.
Kronik hastalıklar ve risk faktörleri ile etkin şekilde mücadele etmeyi amaçlayan Bakanlık, Hastalık Yönetimi Platformu (HYP) ile kronik hastalıkların erken teşhisi, etkili tedavisi ve izlemlerini içeren süreçlerin birinci basamak sağlık kuruluşlarında, kanıta dayalı klinik uygulama yönergeleri doğrultusunda yürütülmesini sağlıyor. Böylelikle hastalıkların kontrol altına alınması, bireylerin fonksiyon kaybı yaşamalarının ve engelli hale gelmelerinin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Aile hekimleri, HYP kapsamında hipertansiyon, diyabet, obezite, kardiyovasküler risk değerlendirmesi ve çok yönlü yaşlı değerlendirmesi yaparak kendilerine kayıtlı bireylerin ilgili hastalıklara ya da durumlara yönelik risk durumlarını tespit ediyor.
Risk değerlendirmesi sonucuna uygun yaşam tarzı değişiklikleri konusunda danışmanlık veren aile hekimleri, hastaların tedavilerini düzenliyor, gerekli hallerde bu kişileri bir üst basamağa ya da sağlıklı hayat merkezlerine yönlendiriliyor.
Muhabir: Duygu Yener