ERIVAN (AA) - Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Ermenistan'ın başkenti Erivan'daki Başbakanlık binasında Türk basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Ermenistan ve Türkiye arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasını, sınırın demir ve kara yolu ulaşımı için açık olmasını, ticari bağlantıların doğrudan olmasını dilediğini belirten Paşinyan, halihazırda Ermenistan ve Türkiye arasında oldukça geniş ticaret hacminin ve iş bağlantılarının dolaylı şekilde gerçekleştiğini söyledi.
Paşinyan, Ermenistan ile Türkiye arasında kara sınırının üçüncü ülke vatandaşları ve diplomatik pasaport sahipleri için açılmasına yönelik 2022 yazında varılan anlaşmanın henüz uygulanmadığına dikkati çekerek, bunun, ilişkilerde somut bir ilerleme olmadığı şeklinde yorumlandığını kaydetti.
Ancak bu görüşe katılmadığını vurgulayan Paşinyan, "Çünkü bugün Ermenistan ile Türkiye arasında çok doğrudan bir diyalog, çok doğrudan bir konuşma var ve eğer ilişkilerimizin önceki dönemini göz önünde bulundurursak, bu çok önemli bir değişimdir. Ermenistan ve Türkiye'nin diplomatik temsilcileri sürekli doğrudan temas halindeler." ifadelerini kullandı.
Sonucun dışarıdan somut görünmeyebileceğini ancak kendisi ve devlet yönetimi için önemli olduğunu anlatan Paşinyan, tarafların mevcut aşamadaki zorlukları, sorunları ve farklı bakış açılarını daha iyi anladığını, bunu önemli bir kazanım olarak gördüğünü ifade etti.
Paşinyan, bu süre zarfında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birkaç kez görüşme yaptıklarını, iki ülke dışişleri bakanlarının temas kurduğunu ve iletişim halinde olmayı sürdürdüğünü anımsatarak, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Bölgesel Yönetim ve Altyapı Bakanımız, mevkidaşıyla temas kurdu. Ayrıca Eğitim, Bilim, Kültür ve Spor Bakanı da temaslarda bulundu. Özel temsilciler de birbirleriyle iletişim halinde. İşbirliğine dair somut örneklerimiz de mevcut, yakın zamanda Türkiye'nin adalet sistemi tarafından aranan veya suçlanan iki kişiyi Türkiye'ye teslim ettik. Bunlar büyük başarılar gibi görünmeyebilir ancak önceki dönemde ne durumda olduğumuzu göz önünde bulundurursak, elbette bu çok önemli bir ilerlemedir."
Bunun dinamik bir süreç olduğunu vurgulayan Paşinyan, bu dinamiğin devam etmesi için çaba gösterilmesi gerektiğinin altını çizdi.
"Türkiye Güney Kafkasya'da istikrarı savunuyor"Paşinyan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kendisini yemin törenine davet etmesi ve kendisinin bu törene katılmasının ikili ilişkiler açısından önemli bir gelişme olduğunu dile getirdi.
Türkiye'nin Güney Kafkasya'daki rolüne değinen Paşinyan, "Bizim algımız şu: Türkiye, en azından verdiği mesajlar bu yönde, Güney Kafkasya'da istikrarı savunuyor. Türkiye'nin hem Cumhurbaşkanı hem de Dışişleri Bakanı düzeyinde Ermenistan ve Azerbaycan arasında bir barış anlaşmasının imzalanmasını desteklediğini görüyoruz. Ve bu mesajları doğru algılıyorsak, bu durum belki de Türkiye'nin Güney Kafkasya'daki ilişkilerinde belirli bir denge anlamına geliyor ya da belki biz yanlış yorumluyoruz." diye konuştu.
Paşinyan, Ermenistan ile Azerbaycan arasında bir barış anlaşmasının imzalanmasına katkı sağlayacak her türlü çabanın faydalı olacağını vurguladı.
"Tarihte mutlak bir gerçek yoktur"Anadolu Ajansı (AA) muhabiri de Paşinyan'a "Uzun süredir Ermenistan'daki tarih algısına dair çeşitli ve önemli değerlendirmelerde bulunuyorsunuz, eleştiriler ve önerilerle öne çıkıyorsunuz. Bu konuyla neyi amaçlıyorsunuz, hem buradaki vatandaşlarınız hem de diasporadakiler açısından?" sorusunu yöneltti.
Paşinyan, her ülkenin kendi tarihiyle yüzleşmesi gerektiğini belirterek, tarihin kendilerine verdiği mesajları görmenin ve bu mesajları doğru algılamanın büyük önem taşıdığını söyledi.
Tarihin bugünü ve geleceği anlamak için mi yoksa içinde yaşamak için mi kullanılacağının "siyasi bir tercih" olduğunu dile getiren Paşinyan, "Tarihte mutlak bir gerçek yoktur, tarihin her türlü algılanışı aslında siyasi bir algıdır. Bu genel olarak böyledir ancak siyasi tercihlerine bağlı olarak tarih hakkında mutlak gerçeklere sahip olduklarını kabul eden siyasi güçler vardır." değerlendirmesinde bulundu.
Paşinyan, 1915 Olayları'na ilişkin Ermeni iddialarının uluslararası alanda tanınmasının bugün dış politika öncelikleri arasında yer almadığını belirterek, "Yakın çevremizde gerginlikler yaşadığımızda, bu gerginlikler ülkemizde, bölgemizde istikrar, barış ve benzeri konulara ne ölçüde katkı sağlıyor? Ermenistan'ın devlet çıkarlarına hizmet etmeye nerede ve nasıl odaklanmalıyız, bildiğimiz gerçekleri, tarihi gerçekler de dahil olmak üzere, nerede ve nasıl vurgulamalı ve bu gerçeklere dayanmalıyız." dedi.
"(Türkiye-Ermenistan) Normalleşme süreci zaman meselesi ve sabırla ilerlemeliyiz"Türkiye ve Ermenistan temsilcileri arasında kurulan temasın "kazanım" olduğunu anlatan Paşinyan, şunları kaydetti:
"İlk bakışta basit görünebilir ama aslında oldukça semboliktir. Örneğin, New York'ta farklı ülke liderleriyle toplantılar yaptığımda ve bu toplantılarla ilgili küçük kesitleri Facebook sayfamda paylaştığımızda, dönüş yolunda sosyal medya kullanıcılarımız arasında en çok paylaşılan, en çok izlenen, en çok beğenilen toplantının Türkiye Cumhurbaşkanı (Recep Tayyip Erdoğan) ile yaptığım görüşme olduğunu fark ediyorum. Bakıyorum ve şaşırıyorum."
Paşinyan, geçmişte olumsuz tepki alan iki ülke temsilcilerinin görüşmelerinin artık psikolojik engelleri aştığını belirterek, bunun, ticaret gibi somut verilere yansımamış olsa da önemli bir gelişme olduğunu ve sürecin başarısız olduğunu söylemek için erken olduğunu dile getirdi.
Türkiye-Ermenistan arasındaki normalleşme süreci için "Bu normalleşme üç ay, altı ay ya da bir yıl daha gecikebilir. Ancak bugün benim algım artık bunun yalnızca bir zaman meselesi olduğu yönünde ve bu süreçte sabırla ilerlemeliyiz." diyen Paşinyan, bu açıklamaların Ermenistan'da herkes tarafından hoş karşılanmadığını da sözlerine ekledi.
Başbakan Paşinyan, Ermenistan Anayasası'nın önsözünde "Batı Ermenistan ve soykırım" ifadelerinin yer aldığına ilişkin yöneltilen soruya şöyle yanıt verdi:
"Bir noktaya değinmek istiyorum, anayasamızda 'Batı Ermenistan' ifadesi yer almıyor. 'Batı Ermenistan' ifadesi başka yerlerde mevcut ancak Anayasa'da bulunmuyor. Yakın zamanda bir yayında kamuya açık olarak şu açıklamayı yaptım: Benim algıma göre, Batı Ermenistan, Ermenistan Cumhuriyeti'nin Armavir bölgesidir, Armavir bölgesindeki belirli yerleşim yerleri ve Şirak bölgesindeki bazı yerleşimlerdir." Ermenistan-AB ilişkileri
Paşinyan, Ermenistan'ın Avrupa Birliğine (AB) katılım sürecindeki mevcut durumuna ilişkin soruya yanıtında, ülkesinin son yıllarda AB ile ilişkilerinin geliştiğini ve derinleştiğini aktararak, "Avrupa Birliği ile ilişkilerimizin derinleşmesini, diğer ortaklarımızla olan ilişkilerimize karşıt bir durum olarak görmüyoruz." dedi.
Ermenistan'ın dört komşusundan ikisinin AB üyeliği için aday konumda olduğunu kaydeden Paşinyan, bu sürecin bölgeselleşme politikalarıyla çelişmediğine dikkati çekti.
Paşinyan, "Ermenistan Cumhuriyeti'nin alternatifsiz bir dış politikadan kurtulmasını istiyoruz. Bunu doğrudan söylemek istiyorum: Biz, Ermenistan Cumhuriyeti'nin ve Ermeni halkının seçeneklere sahip olmasını istiyoruz." değerlendirmesini yaptı.
Suriye'de Türkiye ile işbirliği adımıErmenistan'ın Suriye'de Türkiye ile işbirliği yapmasının mümkün olup olmadığına ilişkin soruya yanıt veren Paşinyan, bugün halen Suriye'de ve Lübnan'da Ermeni toplumunun mevcut olduğunu, bu toplulukların en iyi koşullara sahip olabilmesi için çaba gösterdiklerini söyledi.
Paşinyan, "Özellikle Türkiye ile bu konularda, Suriye bağlamında, somut görüşmeler ve tartışmalar gerçekleştirdik. Eğer herhangi bir engel çıkmazsa, bu yönde somut işbirliği adımları da atacağız." ifadelerini kullandı.
"Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki barışın ufukta görünmediği şeklindeki söyleme katılmıyorum"Bir gazetecinin "Azerbaycan ile barış henüz ufukta görünmüyor." yorumu üzerine gazeteciye, "Ben doğru mu anladım? Siz ufukta Ermenistan-Azerbaycan barışı gözükmediğini mi söylediniz?" sorusunu yönelten Paşinyan, aldığı "Evet, sanki öyle. Bu süreç devamlı uzuyor." yanıtı üzerine şunları kaydetti:
"Bu ifadeye katılmadığımı belirtmek istiyorum, yani Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki barışın ufukta görünmediği şeklindeki söyleme katılmıyorum. Bence barışı görünmez kılmak için sürekli bir sis perdesi oluşturulmaya çalışılıyor. Oysa gerçekte, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki barışın çok önemli temelleri atılmış durumda."
Muhabir: Muhammet Tarhan,Büşranur Keskinkılıç
