ANTALYA (AA) - ZEHRA TEKECİ - Türk hekimler, erken doğan bebeklerde tedavi edilmediğinde görme kaybına yol açan Prematüre Retinopatisi'nde (ROP) tanı süresini hızlandıran pediatrik retina görüntüleme cihazı geliştirdi.
Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Muhammet Kazim Erol ve Doç. Dr. Devrim Toslak, prematürelerde göz damarlarının gelişmemesine bağlı olarak ortaya çıkan ve ilerleyen evrelerinde tedavi edilmediğinde körlüğe neden olabilen ROP hastalığının teşhisine yönelik çalışma yürüttü.
Bebeklerin gözlerindeki skleranın (gözün beyaz kısmı) ışığı daha çok geçirdiğini tespit eden uzmanlar, bu bölgeden tarama yapabilecek çoklu merceğe sahip görüntüleme sistemleri hakkında araştırma ve inceleme yaptı.
2015-2020 yıllarında TÜBİTAK ve Sağlık Bakanlığı desteğiyle araştırma yapmak üzere ziyaretçi akademisyen olarak Amerika'ya giden Doç. Dr. Devrim Toslak, optik dizaynları üzerine çalıştı.
Buradaki çalışmaların ardından Toslak ve Erol, özel bir şirket işbirliğiyle, iki parçadan oluşan ve içerisindeki mercekler yardımıyla retinanın yüzde 90'ını görüntüleyebilen yurt dışı patentli pediatrik retina görüntüleme cihazı geliştirdi.
Yedi farklı mercek sistemiyle retinada 200 derece görüntüleme sağlayan cihaz, hem muayene süresini 1 dakikaya düşürüyor, hem de göz hasarının daha hızlı tespit edilmesini sağlayarak tedavi sürecini destekliyor.
- Risk altındaki tüm bebekler taranıyor
Göz Hastalıkları Uzman Prof. Dr. Muhammet Kazim Erol, AA muhabirine, gözde damarlanmanın anne karnında 16. haftada başladığını ve 40'ıncı haftalarda sonlandığını anlattı.
Erken doğumda bebeklerde bu sürecin tamamlanamaması veya yarıda kalması durumunda ROP hastalığının oluştuğunu belirten Erol, şöyle konuştu:
"Türkiye'de 34 haftadan önce doğan ve 1700 gramın altındaki tüm bebeklerin gözlerini tarıyor ve belli evrelerden sonra tedaviye başlıyoruz. Her çocuk ROP'lu doğmuyor. Çocuk ne kadar erken doğduysa ve doğum kilosu ne kadar azsa hastalık o kadar sık görülüyor. 28 haftadan önce doğan çocukların yüzde 60'ında ROP görüyoruz. Bunların yaklaşık yüzde 27'si tedavi gerektiriyor. Hastalık belli bir evreye ulaştıktan sonra tedavi edilmediğinde körlüğe neden oluyor."
Hastalığın taramalarında mevcut durumda İndirekt Oftalmoskop (göz içine bakmak için kullanılan bir araç) gibi cihazlar kullanıldığını aktaran Erol, bunların gözün belli bir kısmını dar açılarda görüntüleyebildiğini ifade etti.
- "Tedavi kararını daha çabuk alabiliyoruz"
Geliştirilen cihazın ise gözdeki hasarın tespiti için daha geniş görüntüleme sunduğunu anlatan Erol, şunları kaydetti:
"Retina gözün yaklaşık 270 derecesini kaplıyor. Bu cihaz gözün 200 derecesi yani yüzde 85 ila 90 civarındaki alanını tek görüntülemede gösteriyor. Resmi diğer görüntüleme sistemlerindeki gibi parça parça değil bütün olarak görüyoruz ve hastalık, çocuk hakkında fikir sahibi oluyoruz. Tedavi kararını daha çabuk alabiliyoruz. Ayrıca görüntüleri kaydederek takipleri, tedavi sonrası hastalığın, damarların nasıl geliştiğini evrelerin nasıl değiştiğini gözlemleyebiliyoruz. Cihazla hızlı tanı, doğru ve etkili tedavi yapabiliyoruz."
Erol, ayrıca diğer cihazlarda göz bebeğini büyütmek için çeşitli ilaçlar kullanıldığını ve bunların zaman zaman toksik etkilerde neden olabildiğine dikkati çekti.
Geliştirilen cihazın ise göz bebeğini büyütmeden bile görüntü alabildiğinin altını çizen Erol, şunları kaydetti:
"Cihazla 2,5 ila 3 milimetreden retina görüntüsü alabiliyoruz. Çalışmalarımızla ilgili yeni patentler de alacağız. Amacımız cihazın Türkiye'de ve hatta dünya çapında da yaygın kullanılmasını sağlamak. Çünkü, geniş açılı görüntüleri alabildiğimiz ve taramaları kolaylaştıracağını düşündüğümüz bir cihaz."